مهدی زهرا (عج)

روز پژوهش چه روزی است؟
روز پژوهش

۲۵ آذر روز پژوهش گرامی باد

شرح مناسبت روز پژوهش
۲۵ آذر ماه با شعار «بدون پژوهش و مطالعه تصميم گيري نكنيم» موفقيت روزافزون علم در شناخت جهان هدفدار و قانونمند كه با تكيه بر ابتكارات خلاقيت هاي به وديعه نهاده شده از سوي خداي متعال در وجود بشر و بهره برداري از قدرت شگرف انديشه آدمي صورت گرفته، فضاي زندگي جديدي را براي انسان ها به ارمغان آورده است.

پژوهش، به معناي عام، بررسي يا كاوشي سخت كوشانه و به معناي خاص، تحقيق و تجربه‌اي جامع با هدف‌ كشف واقعيت‌هاي نو و تفسير درست اين واقعيت‌ها، تجديد نظر در نتيجه‌گيري‌ها، نظريه‌ها و قوانين پذيرفته شده در پرتو واقعيت‌هاي كشف شده و به كارگيري عملي نتيجه‌گيري‌ها، نظريه‌ها و قوانين جديد است. در معنايي ديگر، پژوهش فرايند رسيدن به راه حل‌هاي قابل اطمينان از طريق گردآوري، تحليل و تفسيرداده‌ها به گونه‌اي برنامه‌ريزي شده و نظام‌منداست.

اهميت پژوهش
پژوهش يكي از اساسي‌ترين نيازها براي نيل به پيشرفت و توسعة همه جانبة يك كشور است و قدرت و استقلال هر كشوري بر پژوهش و توليد علم استوار است. بنابر اين نوع و سطح فعاليت‌هاي پژوهشي يکي از شاخص‌هاي اصلي توسعه و پيشرفت محسوب مي‌شود. موفقيت در تمام فعاليت‌هاي مربوط به توسعه از جمله صنايع، کشاورزي و خدمات به نحوي به گسترش فعاليت‌هاي پژوهشي بستگي دارد. پژوهش يکي از محورهاي مهمي است که ضامن پيشرفت و توسعة پايدار در هر کشور به شمار مي‌آيد. اگر پژوهشي صورت نگيرد، دانش بشري افزايش نخواهد يافت و دچار سکون و رکود خواهد شد. بدون انجام پژوهش، امور آموزشي نيز از پويايي و نشاط لازم برخوردار نخواهد بود. ازاين رو يكي از عوامل اساسي پيشرفت در كشورهاي توسعه يافته، توجه خاص به امر پژوهش است. اصولاً پيشرفت و توسعه، ارتباط مستقيمي با تحقيقات علمي دارد و رشد و توسعة كشورهاي پيشرفته در نتيجة سرمايه‌گذاري در بخش پژوهش است. حجم وسيع پژوهش‌هاي علمي در كشورهاي توسعه يافتة صنعتي گوياي اين واقعيت است.

منطق پژوهش
پژوهش، فرايندي منطقي و معقول است كه هدف آن كشف روابط بين پديدارها است. به دليل نظم و ترتيب حاكم بر پديدارها و رويدادها، امكان تنظيم قوانين، اصول و نظريه‌ها در رشته‌هاي گوناگون فراهم شده است و اين قوانين و اصول و نظريه‌ها، به نوبة خود گوياي نظم و همساني موجود در پديده‌هاست.

كاركرد پژوهش
– پژوهش دانش نو مي‌آفريند.

-پژوهش امكان كشف كاربرد تازة دانش كهن را فراهم مي‌سازد.

– پژوهش به آموزش بهتر مي‌انجامد، چرا كه دانش نو و برنامه‌هاي آموزشي، مكمل يكديگرند.

– پژوهش مي‌تواند منبع درآمد باشد. پژوهشي كه سرمايه‌اي براي انجام آن در نظر گرفته مي‌شود يك منبع مالي است.

– پژوهش موجب حل مسأله‌ها و تضادهاي جامعه مي‌شود.

-پژوهش به بشر اين توانايي را مي‌دهد كه بهتر با دنياي پيرامون خود رابطه برقرار كند و به اهدافش دست يابد.

-پژوهش موجب پيشرفت جامعه مي‌شود.

روز پژوهش
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، به منظور گسترش فرهنگ پژوهش در جامعه، روز ?۲۵ ?آذر از سوي «شوراي فرهنگ عمومي كشور» به نام روز پژوهش نام‌گذاري شد. وزارت علوم تحقيقات و فناوري نيز از سال ?۱۳۷۹ ?چهارمين هفته آذر ماه را به نام هفتة پژوهش نام‌گذاري كرد و از سال ?۱۳۸۴? اين نام به «هفته پژوهش و فناوري» تغيير يافت .ارج نهادن به مقام شامخ پژوهشگران و تجليل از پژوهشگران برتر، شناسايي و طرح مشكلات و چالش‌هاي پيش روي و ارتقاء سطح پژوهش و فناوري در كشور از جمله اهداف اين اقدام بود. در اين راستا هر سال مراسم هفتة پژوهش با مشاركت بيشتر دستگاه‌هاي اجرايي كشور برگزار مي‌شود. تقدير از مقالات برتر، تقدير از پژوهشگران‌ نمونه، تقدير از مدير تحقيق نمونه، تقدير از پروژه‌هاي برتر و انتشار كارنامه پژوهشي در هر سال از مهم‌ترين برنامه‌هاي اين هفته است.

مجوعه صداي ماندگار آذر ماه به ۲۵ آذر،روزپژوهش اختصاص يافته است. به اين مناسبت گزيده اي از مصاحبه با شخصيت هاي مبرز در حوزه تحقيقات علمي را عرضه مي نمايد.

جمع بندي
موفقيت روزافزون علم در شناخت جهان هدفدار و قانونمند كه با تكيه بر ابتكارات خلاقيت‌هاي به وديعه نهاده شده از سوي خداي متعال در وجود بشر و بهره برداري از قدرت شگرف انديشه آدمي صورت گرفته، فضاي زندگي جديدي را براي انسان‌ها به ارمغان آورده است.

اين فضاي جديد و اين تمدن نوظهور كه خود برخاسته از تعاملات عميق ميان تمدني و ميان فرهنگي است، موجد خواست‌ها، نيازها، انديشه‌ها مسائل و مشكلاتي است كه به نوبه خود توسعه علم و انديشه را مي‌طلبند.

در اين مسير انديشه‌هاي ژرف در قالب پژوهش‌هاي بنيادين صورت بحث پذير به خود مي‌گيرند و دستمايه انجام پژوهش‌هاي كاربردي مي‌شوند تا خواست‌ها و نيازها را پاسخ گويند و راه‌حل‌هاي بهتر و بيشتري براي مسائل و مشكلات جوامع بشري پيشنهاد كنند و همين جاست كه نقش موثر و سهم بسزاي بخش تحقيقات در روند تحولات جوامع آشكار مي‌شود.‌

تحولات زندگي بشر در قرن بيستم نشان از گسترش روز افزون اهميت علم و تحقيق داشت، به ويژه در نيمه دوم اين قرن كشورهاي صنعتي و در حال توسعه با آگاهي از نقش پژوهش در خلق فن‌آوري و شتاب‌دهي براي توسعه، عمده توجه خود را مصروف تقويت و ارتقاي بخش تحقيق نموده اند. از اين روست كه مي‌توان گفت بين پيشرفت بخش تحقيق و شتاب توسعه فراگير و پايدار در هر كشور ارتباط مستقيم برقرار است.

نقش پژوهش در توسعه همه‌جانبه پايدار چنان برجسته و انكارناپذير است كه مي‌توان آن را بدون ترديد نيروي محرك توسعه در همه حوزه‌ها اعم از فرهنگ، اقتصاد، سياست و جامعه دانست. اما علي رغم اعتراف و اذعان نسبت به اهميت مقوله پژوهش، اين حوزه با دشواري‌هاي ساختاري و عملكردي فراواني مواجه است.

گوهر
پژوهش یعنی غواصی در رویای ژرف و بی پایان دانش. پژوهش پروازی است به سوی دانایی و گذر از لایه لایه ابرهای جهالت و دریافتن روشنای علم. پژوهش شکافتن پوسته های جهل و رسیدن به واقعیت هاست و در این میان هرچه تلاش وسیع تر و عمیق تر باشد،نتیجه بیشتر و بهتر است. هرچه بیشتر غوص کنی و در غواصی هرچه ماهرانه تر عمل کنی، مروارید بیشتری صید می کنی و هرچه از تجاربِ دانشمندان و عالمان بیشتر بهره بگیری، زودتر به گوهر دریای علم می رسی. دستانتان از علم پرگهر باد.

حتما بخوانید :  ایرانی های پرطرفدار در اینستاگرام چه می کنند؟ ( عکس های قسمت سوم )
جام حیات
سپاس خدای تعالی را که به انسان دانایی بخشید و از این جامِ حیات جرعه ای او را نوشانید تا به داناییْ حیات جاودان گیرد و با جهالت بیگانه شود. خداوندا، ما را از آنانی قرار ده که در راهِ به دست آوردن این نعمت می کوشند. آنان که قدم به قدم با توکل به تو، و به یاری تو، پرده های جهل و تاریکی را کنار می زنند و به نور علم دست می یابند. آنان که همه بودنشان را صرف دانستن کردند و از همه دانششان و از همه تلاششان، شناخت تو و قرب تو و جهد در راه تو را آرزو داشتند. روز بزرگ پژوهش بر همه اندیشمندانِ متعهدِ کشورِ اسلامی مان گرامی باد.

آغاز پژوهش
کنجکاوی و میل به دانستن و شناختن، از جمله خصایص انسانی است که در کودکی به طور جدّی و آشکار بروز می کند. کودکان پژوهشگرانی بزرگند. لمس و دیدن اشیا و حتی زبان زدن به آنها راه هایی است که کودک در ابتدای زندگانی اش برای شناختن به کار می برد و سؤالات پیاپی و بی انتها شروع جدیدی از دوره پژوهش آنان است. بی اعتنایی به این سؤالات جدّی، بی اهمیّت دانستن آنها و دادن پاسخ های نادرست و گمراه کننده از سوی ما موجب می شود که کودکان در بزرگسالی پژوهشگران لایقی نباشند. بیایید پژوهشگران خردسالمان را جدّی تر بگیریم.

پژوهش در اسلام
دین اسلام اقیانوسی بی کران از دانایی و علوم مختلف را بر روی انسان می گشاید. اهمیّتی که دین اسلام به اندیشه، علم آموزی و پژوهش داده است بسیار شایان توجه است. کتاب های مذهبی از قرآن و نهج البلاغه گرفته تا سایر کتاب های حدیثی، سرشار از علوم مختلف و دانستنی های گوناگون است و بر عهده دانشمندان اسلامی است که در این اقیانوس بی کران غوص کنند و مرواریدی از دانایی به قدر توان خود به جامعه اسلامی هدیه کنند.

ارزش پژوهش
آنچه به نتجیه کار پژوهشگر ارزش می بخشد، موضوعی است که پژوهشگر برای تلاش خود برگزیده است. اندیشمندی که برای روشن کردن و شناساندن راه زندگی بشر و نمودن راه هدایتی از سوی راهنمایان الهی، در کلام این بزرگواران جستجو می کند و درست را از نادرست می شناساند و به تفسیر و ترجمه آن می پردازد، یا دانشمندی که برای درمان یا شناخت عامل یک بیماری عمری را به تلاش می گذراند تا جامعه بشری را از رنجی آزار دهنده نجات بخشد، حقّی عظیم بر گردن جامعه بشری دارد و شایسته پاداشی بسیار است. امّا هستند کسانی که برای قتل عام یا به خرابی کشاندن منطقه ای، در پی یافتن سلاحی مخرّب می کوشند. اینان خائنان به عالَم علمند و سزاوار عقابی بزرگ. روز پژوهش بر همه آنان که تعهد اسلامی و انسانی را با پژوهش درآمیختند، مبارک باد.

اهمیّت پژوهش
اسلام عزیز برای پژوهش و جستجو در عالم علم اهمیّتی ویژه و وافر قائل است، تا آنجا که مداد علما را برتر و والاتر از خون شهدا می داند و دانش اندوزی و طلب علم را از نماز و روزه و حج و جهاد در پیشگاه خدا بهتر و عزیزتر می شمرد. آری معجزه برتر پیامبر ما کتاب آسمانی اوست و جمله آغازی آن که خداوند بدان با رسولش سخن گفت امر به خواندن است. رسول خدا و جانشینان گرانقدرش حامل همه علوم الهی بر روی زمین هستند و آبشارهای سرشار و جاری کلامشان سفره های عظیم دانایی را در برابر ما گشوده است. شیرینی دانستن، گواراتان باد، ای تلاشگران وادی علم.

قدم بر بال ملایک
چه صبح روشنی است آن صبح که به امید دانستن و شناختن چشم بگشایی و در دیار علم قدمی برداری. وقتی به جستجوی گوهر علم قدم می زنی گام هایت را آهسته بر زمین بگذار. این بالهای ملایک است که زیر گام های با صلابت تو بر زمین گسترده است و این صدا، صدای گرم ملایک است که از خدا برای تو طلب بخشش می کند. گام هایت را آهسته بر زمین بگذار، امّا با صلابت و اطمینان قدم بردار که این راه، راه بهشت است. خدا در پایان تو را به بهشت فرا می خواند. آری، راه بهشت خدا از دیار علم می گذرد.

راه سعادت
پژوهش در وادی دانش، تلاش در راه آموختن و یافتن دانستنی ها و گام برداشتن در جاده علم، چنگ زدن به ریسمان سعادت و نوشیدن از جام خوشبختی و رستگاری است. امیرالمؤمنین علی(ع) می فرمایند: «طالب علم در دنیا عزتمند و در آخرت رستگار است».

جرعه ای از جام دانش
جام علم و دانایی جامی است بی پایان که نه لبریز می شود و نه پایانی می پذیرد و نه خشک می شود. به نوشیدن جرعه ای از جام دانش تشنگی گل می کند و عطش افزون می شود. آنچه از جام دانایی به دست می آید عزّت دنیا و رستگاری آخرت است و آن که جرعه ای از آن بنوشد وگامی در وادی آموختن بردارد، ناخواسته به سوی این وادی کشانده می شود و تشنه می شود برای جرعه ای دیگر و گامی دیگر و جرعه ای دیگر تا وادی سعادت ابدی. زلالِ دانستن و آموختن گوارای وجودتان.

روز پژوهش – هفته پژوهش